Η αναγκαιότητα του μαθήματος της Τεχνολογίας στη Σχολική Εκπαίδευση

Σε ημερίδα για την Αναβάθμιση της Δευτεροβάθμιας Τεχνικής Επαγγελματικής Εκπαίδευσης, (8/12/2010) η κ. Υπουργός δήλωσε ότι: «Ενισχύεται ο ρόλος του μαθήματος της Τεχνολογίας στα Γυμνάσια,   ώστε οι μαθητές να έχουν τη δυνατότητα να εκτιμήσουν έγκαιρα τα οφέλη της ανάπτυξης και της χρήσης της τεχνολογίας και παράλληλα να βοηθηθούν στον τομέα του επαγγελματικού προσανατολισμού τους»..

Σήμερα, όπως απαιτούνται γενικές γνώσεις γλώσσας, μαθηματικών, φυσικής, κ.ά., απαιτούνται και τεχνολογικές γνώσεις στα πλαίσια της γενικής εκπαίδευσης. Ο σύγχρονος αναλφάβητος είναι ο τεχνολογικά αναλφάβητος. Η τεχνολογική εκπαίδευση στα πλαίσια της γενικής εκπαίδευσης  έχει σαν σκοπό να εξοικειώσει το μέσο μαθητή και μελλοντικό πολίτη με την τεχνολογία και το τεχνητό περιβάλλον που δημιούργησε ο άνθρωπος για να βελτιώσει τη ζωή του.  Ενώ δηλαδή οι επιστήμες ασχολούνται με το φυσικό περιβάλλον που είναι δεδομένο και ανεξάρτητο από τον άνθρωπο, η τεχνολογία χρησιμοποιεί τις επιστημονικές γνώσεις για τη δημιουργία ενός τεχνητού περιβάλλοντος σύμφωνα με τις ανθρώπινες επιλογές. Το μάθημα αυτό, το μάθημα που εμείς γνωρίζουμε σαν Τεχνολογία, αυτή τη στιγμή περιλαμβάνεται στα προγράμματα σπουδών σχεδόν όλων των ευρωπαϊκών χωρών καθώς και στο δικό μας. Στην Α’ Γυμνασίου περιγράφεται σαν «Ατομικό Έργο», στη Β’ Γυμνασίου σαν «Ομαδικό Έργο» και στην Α’ Λυκείου σαν  «Έρευνα και τον Πειραματισμός».

Η Τεχνολογία είναι ένα μάθημα που δεν έχει σαν στόχο να αναπτύξει συγκεκριμένες  γνώσεις και ικανότητες για την άσκηση ενός επαγγέλματος αλλά να προσφέρει μια εξοικείωση με το τεχνολογικό περιβάλλον στο οποίο λειτουργεί ο κάθε πολίτης, μια γενική και όχι εξειδικευμένη τεχνολογική υποδομή, θεωρητική και πρακτική, που δίνει τη δυνατότητα στους εκπαιδευόμενους να αντιμετωπίζουν και να επιλύουν οποιοδήποτε τεχνολογικό πρόβλημα.

Δίνει τη δυνατότητα στους μαθητές να σκέπτονται παραγωγικά, να αυτοσχεδιάζουν, να ερευνούν και να αξιοποιούν τις πηγές πληροφόρησης. Να εξοικειωθούν με τη συγγραφή εργασιών, με την κατασκευή έργων, με την παρουσίαση των εργασιών τους. Έτσι, στο μάθημα της Τεχνολογίας δεν προβλέπεται η διδασκαλία συγκεκριμένης ύλης, αλλά ένα πλαίσιο εκπαιδευτικών δραστηριοτήτων, εφαρμόζοντας στην πράξη την έννοια «μαθαίνω να μαθαίνω», μέσα από μια βιωματική διαδικασία. Είναι ένα μάθημα καινοτόμο, ένα μάθημα του οποίου τα χαρακτηριστικά αλλά και η παιδαγωγική του προσέγγιση, είναι αυτό ακριβώς που ζητάει ένα σύγχρονο σχολείο. Είναι ένα μάθημα το οποίο ύστερα από 18 χρόνια εφαρμογής του αγαπήθηκε ιδιαίτερα από τους μαθητές, γιατί σε αυτό δεν υπάρχουν «κακοί» μαθητές και αποτέλεσε «γροθιά» στους συμβατικούς τρόπους διδασκαλίας, γιατί ανέτρεψε την αυθεντία του καθηγητή.

Το τελευταίο διάστημα, στις δημοσιεύσεις εφημερίδων σχετικές με τα νέα αναλυτικά προγράμματα των μαθημάτων του Γυμνασίου και Γενικού Λυκείου δεν γίνεται καμία αναφορά στο μάθημα της Τεχνολογίας που διδάσκεται στο  Γυμνάσιο και το Λύκειο. Επιπλέον, στις επιτροπές επεξεργασίας των αναλυτικών προγραμμάτων του Υπουργείου Παιδείας και του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου, δεν περιλαμβάνονται επιτροπές που επεξεργάζονται τα Αναλυτικά Προγράμματα της Σχολικής Τεχνολογίας. Ταυτόχρονα, αναπτύσσονται τάσεις μέσα στο Υπουργείο Παιδείας και Δια βίου Μάθησης για την αντικατάστασή του από μάθημα με τον παραπλανητικό τίτλο «Νέες Τεχνολογίες-Πληροφορική», το οποίο θα περιλαμβάνει στοιχεία Φυσικής, Πληροφορικής και  Ρομποτικής. Κανένα από τα παραπάνω αντικείμενα δεν έχει σχέση με το πλαίσιο του μαθήματος της Τεχνολογίας, και την ανάπτυξη «τεχνολογικής κουλτούρας σε όλους τους πολίτες της Ε.Ε», όπως επιβάλλεται με τη συνθήκη της Λισσαβόνας.

Τα μαθήματα της Φυσικής και της Πληροφορικής βρίσκονται ήδη στο αναλυτικό πρόγραμμα σαν ανεξάρτητα αντικείμενα και στοιχεία τους διδάσκονται μέσα στο ευρύ πλαίσιο του όρου Τεχνολογία, ενώ το μάθημα της Ρομποτικής δεν υπάρχει σε καμία χώρα σαν μάθημα Γενικής Παιδείας. Αποτελεί μια εξειδίκευση των κλάδων της Μηχανολογίας, της Πληροφορικής, των Αυτοματισμών, κ.ά. και όπου υπάρχει στη Δευτεροβάθμια εκπαίδευση, αποτελεί σκαλοπάτι για την παραγωγή και τη βιομηχανία. Δεν υπάρχει καμία επιστημονική τεκμηρίωση για την αποτυχία του μαθήματος της Τεχνολογίας με τη σημερινή μορφή του, ούτε για την αναγκαιότητα ύπαρξης του νέου μαθήματος. Δεν υπάρχουν στόχοι για το νέο μάθημα,  αναλυτικό πρόγραμμα, παιδαγωγική υποστήριξη και βιβλίο, αλλά μόνο το κέρδος από ιδιωτικές εταιρίες με πακέτα συναρμολογούμενης τεχνολογίας και συντεχνιακή ανακατανομή των θέσεων εργασίας.

Καλούμε την αξιότιμη κ. Υπουργό και τους σχεδιαστές των Αναλυτικών Προγραμμάτων για το νέο σχολείο, να λάβουν υπόψη την καθολική διάσταση της Τεχνολογίας σαν αντικείμενο στο Γυμνάσιο και το Λύκειο, να ανατρέξουν στα αναλυτικά προγράμματα τεχνολογικά προηγμένων χωρών (Αμερική,  Αγγλία, Γαλλία, Γερμανία, Φινλανδία, Σουηδία, Αυστραλία κ.ά.), που έχουν θεσπίσει εδώ και δεκαετίες στα  προγράμματα όλων των τάξεων της υποχρεωτικής εκπαίδευσης τα Τεχνολογικά μαθήματα και να προωθήσουν την εξέλιξη του υπάρχοντος μαθήματος της Τεχνολογίας σύμφωνα με τα Ευρωπαϊκά και τα παγκόσμια πρότυπα.